Купала Янка

Драматычная паэма (1908). 23 с. На працягу паэмы аўтар раскрывае жыццё Мужыка ад калыскі да труны. Паэма — твор высокага трагедыйнага гучання. Чорныя сілы, што злятаюцца над толькі што народжаным Мужыком, прарочаць яму трагедыю. Гэтае прароцтва спачатку як бы забываецца, але, як толькі жыццёвыя ілюзіі галоўнага героя развейваюцца, фарбы, тон і сімволіка ў паэме змрачнеюць....

15 с. У аснову сюжэта паэмы (1913) лягла народная песня пра Бандароўну, вядомая на Украіне і Беларусі. Купала заглыбіў сюжэт фальклорнага твора сацыяльна і псіхалагічна: канфлікт у паэме не паміж Бандароўнай і панам, а паміж народам і прыгнятальнікамі. Дзяўчына гаворыць Патоцкаму: «За мной праўда і народ мой». Смерць Бандароўны стала той кропляй, што перапоўніла чашу народнага...

Укладальнiк А. Сляпцова. — Мiнск: Мастацкая Лiтаратура, 1988. — 289 с. — ISBN: 5-340-00266-7. (1905-1917). Мужык. З песень а бітвах. Зашумеў лес разгуканы. Мая малітва. Я бачыў. Над сваёй айчызнай. Песня жней. ***Пакіньма напуста на лёс свой наракаць... Там. Родныя песні. Хай же вам так не здаецца... Вясна. Не глядзі. Паэзія. Хлеб. Вы кажаце... Аўтарцы "Скрыпкі беларускай"....

Пецярбург: Друкарня К. Пянткоўскага, 1908. — 152 с. У зборніку, што выйшаў тыражом 4 300 экзэмпляраў, змешчана 96 твораў, сярод якіх – лірычныя вершы і паэма "Адплата кахання", напісаныя ў 1905–1907 гг. Жалейка – цэласная кніга лірыкі, найперш дум і перажыванняў, якія выказаны ад імя селяніна і самога паэта як сялянскага песняра. Імкнучыся сцвердзіць сябе паэтам народных мас,...

6 с. Курган — паэма-балада Я. Купалы, якая лічыцца адным з лепшых героіка-рамантычных твораў Купалы і шэдэўрам беларускай літаратуры. У дарэвалюцыйны час друкавалася з аўтарскім прысвячэннем «Памяці С. Палуяна». Арыгінал паэмы захоўваецца ў Беларускай бібліятэцы і музеі імя Францыска Скарыны ў Лондане.

1927. — 25 с. Там, дзе сёння стаяць муры Магілёва, калісьці "драмала пушча ў сотні гоняў". У ёй жыў Машэка, "разбойнік страшны на ўвесь мір". Даўней было шмат асілкаў. Машэка "дзіцём нясці ўжо мог калоду, якой трох сталых — не маглі". Аднак па натуры ён быў ціхі і лагодны. Змяніўся хлопец, "да крыві людской стаў ласы, сваё пакінуўшы сяло", праз дзяўчыну. Машэка і Наталька былі...

45 с. Камедыя «Паўлінка» напісана ў 1912 г. у Акопах. Усе галоўныя персанажы твора мелі сваіх прататыпаў, «падгледжаных» Я. Купалам сярод сяброў і знаёмых. Пры стварэнні камедыі Я. Купала пэўным чынам абапіраўся на вопыт папярэднікаў В. Дуніна-Марцінкевіча і К. Каганца. «Паўлінка» праблемна, вобразна пераклікаецца з «Пінскай шляхтай» (зацятая абарона шляхетнасці, непаразуменне...

56 с. Сюжэт драмы «Раскіданае гняздо» (1913) быў падказаны аўтару рэчаіснасцю. Купала, сын арандатара, добра ведаў жыццё такіх сялян-чыншавікоў, як Зяблік, і па ўласнаму вопыту, і па вопыту іншых. Дзед Купалы сутыкнуўся з такой жа несправядлівасцю, што і герой. Аднак паказаць драму сялянскай сям'і, якая павінна пакінуць абжыты дзядамі і прадзедамі кут, толькі адна з пастаўленых...

8 с. «Тарасова доля» — апошняя паэма Янкі Купалы, напісаная да 125-годзьдзя з дня нараджэньня Тараса Шаўчэнкі. Паэма была завершаная 27 лютага 1939 году ў Менску і ўпершыню апублікаваная 3 сакавіка 1939 году ў газэце «Літаратура і мастацтва». Аўтограф паэмы захоўваецца ў Літаратурным музэі Янкі Купалы. Паэма мае падзагаловак «Памяці Тараса Шаўчэнкі».

75 с. Трагікамедыя «Тутэйшыя» (1922) доўгія дзесяцігоддзі лічылася супярэчлівым і слабым у ідэйна-мастацкіх адносінах творам. Быццам народны пясняр у нечым не разабраўся і чагосьці не змог пераканаўча паказаць. Дзеянне ў трагікамедыі адбываецца ў вельмі складаны перыяд для нашага народа, калі Беларусь стала арэнай змагання паміж Захадам і Усходам, калі адна акупацыя змянялася...

25 с. У паэме-ідыліі «Яна і я» (нап. 1913) Янка Купала зарэкамендаваў сябе буйнейншм прадстаўніком нацыянальнага рамантызму. У сімвалічных вобразах і карцінах Янка Купала стварыў шырокае палатно нацыянальнага быцця ў яго сацыяльна-гістарычным зрэзе. Янка Купала паэмай «Яна і Я», якую прапеў у светлы час фальклорнай анахранічнай тубыльскай культуры, пераскочыў праз бандыцкае...